Ένα Βιωματικό Παιχνίδι Πολιτισμού για τα παιδιά της Αθήνας

Τόπος

Το πρόγραμμα μπορεί να υλοποιηθεί μέχρι και σε 25 Δημοτικά Σχολεία Δήμου Αθηναίων (ΔΙ.Π.Ε. Α΄ Αθήνας), όσα και τα Προσκοπικά Συστήματα της πόλης μας, στο προαύλιο του Σχολείου, σε ώρες εκτός σχολικού ωραρίου, Σάββατο ή Κυριακή πρωί, σε συνεργασία με το Σύλλογο Γονέων και Κηδεμόνων.

Τα παιδιά μπορούν να έλθουν για να παίξουν στο Σχολείο, μαζί με τους γονείς τους.

Συµµετέχοντες

• Μαθητές πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης
• Ενήλικα στελέχη του Σώµατος Ελλήνων Προσκόπων, σαν οργανωτές, εμψυχωτές και συνοδοί

Ο αριθµός των συµµετεχόντων ανά Σχολείο εκτιμάται σε 50 -70 παιδιά, με βάση στοιχεία από προηγούμενες δραστηριότητες. Οι μαθητές θα προσκληθούν με προσκλήσεις, αφίσα και ενημερωτικό υλικό, σε συνεργασία με τα Σχολεία στα οποία θα διεξαχθεί το πρόγραμμα. Ο αριθμός των συμμετεχόντων εκτιμάται σε 60 – 80 παιδιά ανά παιχνίδι.

Υπεύθυνος του προγράμματος είναι η κ. Ηλιοπούλου Σταυρίνα, ενήλικο στέλεχος του Σώµατος Ελλήνων Προσκόπων (697.4858238, stavrina.iliopoulou@gmail.com). Η δράση εντάσσεται στο πρόγραμμα αποκριάτικων εκδηλώσεων του Οργανισμού Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας Δήμου Αθηναίων (ΟΠΑΝΔΑ).

Ημερομηνίες

Η περίοδος υλοποίησης είναι τα δύο πρώτα Σαββατοκύριακα του Φεβρουαρίου (11-12 και 18-19 Φεβρουαρίου) μέχρι το Σαββατοκύριακο της Αποκριάς και τα δύο πρώτα Σαββατοκύριακα του Μαρτίου (4-5 και 11-12 Μαρτίου. Το πρόγραμμα διαρκεί περίπου δυόμιση ώρες.

Στόχοι

Οι στόχοι του προγράµµατος συνοψίζονται στο τρίπτυχο: «ΠΑΡΑΔΟΣΗ – ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ – ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ»:

1. Γνωριμία με παραδοσιακά έθιμα και αποκριάτικα παιχνίδια από διάφορες περιοχές της χώρας μας.
2. Γνωριμία με πολιτιστικά στοιχεία από όλο τον κόσμο
3. Καλλιέργεια της συνεργασίας και της φαντασίας των παιδιών.

Οι στόχοι επιτυγχάνονται μέσα από το μύθο, το παιχνίδι και την αποκριάτικη ατμόσφαιρα.

To concept

Από τα λίγα έθιμα που διατηρούνται αυτούσια ως τις μέρες μας, το γαϊτανάκι είναι ένας χορός που δένει απόλυτα με το χρώμα και το κέφι της αποκριάς. Το γαϊτανάκι πέρασε στην Ελλάδα από πρόσφυγες του Πόντου και της Μικράς Ασίας και έδεσε απόλυτα με τα άλλα τοπικά έθιμα, αφού η δεξιοτεχνία των χορευτών αλλά και ο ιδιαίτερος χαρακτήρας του δεν αφήνουν κανέναν αδιάφορο! Το γαϊτανάκι αποτελείται από ένα ξύλινο κοντάρι. Στην κορυφή του είναι πιασμένες αρκετές πολύχρωμες κορδέλες, που είναι μακριές. Κάθε κορδέλα την κρατάει ένα παιδί και τραγουδώντας κάποιο τραγούδι γυρνάει γύρω γύρω. Το ένα παιδί περνάει τη μια φορά μέσα και την άλλη από έξω από το άλλο παιδί και έτσι οι κορδέλες πλέκονται πολύχρωμες πάνω στο κοντάρι δημιουργώντας διάφορα χρωματιστά σχέδια.

Ο καθηγητής και ερευνητής κύριος Καρναβάλης θέλει να συμπληρώσει το βιβλίο των εθίμων και των παραδοσιακών παιχνιδιών της αποκριάς. Έχει ταξιδέψει σε πολλές χώρες, στη Βραζιλία, στην Ιταλία και σε άλλες. Έρχεται λοιπόν και στην Ελλάδα, για να μάθει και να καταγράψει τα έθιμα της αποκριάς και τα παραδοσιακά παιχνίδια της χώρας μας και ιδιαίτερα το χορό με το γαϊτανάκι, για τον οποίο έμαθε και του έκανε τρομερή εντύπωση.

Διεξαγωγή

Λίγες μέρες πριν τη το παιχνίδι, τοποθετούνται αφίσες στο σχολικό χώρο και οι μαθητές λαμβάνουν πρόσκληση για τη δράση, στην οποία μπορούν να έλθουν μαζί με τους γονείς τους.

Την ημέρα και ώρα του παιχνιδιού, τα παιδιά έρχονται στο σχολικό χώρο, και δημιουργούνται ομάδες. Στην αρχή του παιχνιδιού, ο κύριος Καρναβάλης εξηγεί στα παιδιά το σκοπό του. Λέει στα παιδιά ότι αποφάσισε να κάνει αυτό το ταξίδι στην Ελλάδα γιατί είδε στο διαδίκτυο το χορό με το γαϊτανάκι και ενθουσιάστηκε. Τους λέει επίσης για τα παιχνίδια που έμαθε σε όλο τον κόσμο και ζητάει να μάθει αποκριάτικα παραδοσιακά παιχνίδια και έθιμα της πατρίδας μας, για να μπορέσει να γεμίσει και να ολοκληρώσει το βιβλίο που γράφει, αφού η Ελλάδα είναι η τελευταία χώρα που του έχει μείνει στην έρευνά του.

Το παιχνίδι διεξάγεται σε σταθμούς. Σε κάθε σταθμό, τα παιδιά μαθαίνουν ένα αποκριάτικο έθιμο ή παίζουν ένα παραδοσιακό παιχνίδι. Οι ομάδες ξεκινούν να παίζουν και πρέπει να περάσουν από όλους τους σταθμούς για να βοηθήσουν τον καθηγητή. Με την ολοκλήρωση της συμμετοχής τους σε κάθε σταθμό, οι ομάδες παίρνουν μια μεγάλη σελίδα με το έθιμο ή το παιχνίδι που έμαθαν ή έπαιξαν. Ενδεικτικά, οι σταθμοί μπορούν να είναι οι εξής:

1. Τα «Αλευρομουντζουρώματα» του Γαλαξιδιού
2. Αυγουλοδρομίες
3. Ο «Μπούφος»
4. Κατασκευή Μάσκας από χαρτοσακούλα
5. Η «Ουρά του Γαϊδάρου»
6. «Μέλισσα – Μέλισσα»
7. Ο «Βασιλιάς»

Στο τέλος, όλα τα παιδιά μαζεύονται στο κέντρο, τοποθετούν τις σελίδες στο βιβλίο του κυρίου Καρναβάλη και το βιβλίο είναι έτοιμο. Αμέσως μετά, οι πρόσκοποι δείχνουν στον κύριο Καρναβάλη και στα παιδιά τον χορό των αποκριών, ο μεγάλος ερευνητής ζητά από όλους να χορέψουν και το πρόγραμμα ολοκληρώνεται με το χορό και το γαϊτανάκι στο τέλος.